Tribute to Ray and Charles Eames!?

Dzisiaj musze napisac troche o dizajnie, a wlasciwie o ikonach dizajnu i co z tego zostalo. 

 

Tak ze dwa razy w roku, zawsze jak przemierzamy wszerz cale Niemcy, zeby odwiedzic rodzine, zdarza nam sie jesc i „zalatwiac sie” w restauracji znanej amerykanskiej sieci, ktora moj syn nazywa „fik mi donald”.  

Wydawalo nam sie, ze na trasie Berlin-Düsseldorf poznalismy juz wszystkie te przybytki, jednak wczoraj spotkala nas niespodzianka. Gdzies w centralnych Niemczech wlasciciel takiej restauracji scisle wspolpracuje z zespolem kreatywnym w centrali koncernu i postawil na dizajn przez wielkie D – Snack i  Drink za 2 Euro lub aktualna oferte Los Wochos czyli sprasowana krowe z kukurydza i fasola w plastikowej bule – spozywa sie tu siedzac na oryginalnych dizajnerskich krzeslach zaprojektowanych przez Charles’a i Ray Eamsow!!! I produkowanych teraz przez Vitre. 

Moja pierwsza reakcja byla taka: oooo, McDonalds juz znowu kupil cos w Azji, ciekawe czy im sie Vitra jeszcze do tylka nie dobrala, no i po co oni to wlasciwie robia – przeciez dla 95 procent osob, ktore przychodza tam zjesc nie ma kompletnego znaczenia, czy siedza na „Eamsie” czy nie.
Jeszcze myslalam, ze to „fake”, ale juz bylam w szoku, ze klasyka designu po IKEI trafia do McDonalda. Ale ciekawosc mnie zzerala, wiec musialam sprawdzic przewracajac to krzeslo do gory nogami i – zobaczylam na wlasne oczy oryginalne logo Vitry! Jeszcze wiekszy szok!!!
 

I zaczely mnie nurtowac pytania: po co Vitra psuje sobie marke? Tylko z czystej checi zysku, bo sprzeda 5000 takich krzesel za jednym przysiadem? Czy McDonalds na prawde mysli, ze dizajnerskim krzeslem uda sie mu podreperowac swoj image? A moze to wszystko jest manipulacja obydwu firm – Mc obwiesza swoje restauracje piramidami zdrowego zywienia i tak mydli ludziom oczy, ze tu je sie zdrowo, a VITRA dodaje: „i luksusowo”? Tylko, jak juz mowilam – 95% klientow i tak nie wie, na czym siedzi, wiec po co ten caly cyrk?

Reszta drogi powrotnej uplynela mi jak w samolocie, najpierw przezulismy ten temat z mezem, a potem zaczelam szukac w internecie i dowiedzialam, sie, ze tam dyskusja na ten temat trwa juz od kilku ladnych miesiecy. Uspokoilam sie dopiero, jak znalazlam w necie opinie pewnego profesora designu, z ktora sie w 100% zgadzam, wiec zacytuje: 

„Ein Eames-Klon, diese Replika neben einem schlech­ten Ham­bur­ger. Das passt… So wie man heute damit umgeht, hat Retro (Design) wirk­lich die glei­che Bedeu­tung wie ein Ham­bur­ger von McDonald’s: Die Ober­flä­che muss stim­men, das Aus­se­hen darf sich nicht ver­än­dern. Und bil­lig muss es sein. So ein lab­be­ri­ges, flei­schähn­li­ches Ding hat genau so wenig mit einem rich­ti­gen Ham­bur­ger zu tun wie die­ser Eames-Klon mit dem ursprüng­li­chen Ent­wurf aus den 1950er Jah­ren. Die Geschichte hin­ter dem Eames Chair, die Idee, die Hal­tung der bei­den Desi­gner, das alles ist weg­ge­wischt. Was bleibt, ist die Form, aus dem­sel­ben Mate­rial wie ein Klo­bürste. ... Ein wirk­lich fan­tas­ti­sches Bei­spiel dafür, wie es schief­lau­fen kann…“

Mozna byloby powiedziec – ok – wzornictwo przemyslowe to nie jest sztuka, ono  ma przede wszystkim spelniac kryterium funkcjonalnosci i jednoczesnie ozywic choc troche nudne wnetrza biur, sal konferencyjnych czy tez zakladowych kantyn. Panstwo Eames rowniez nie tworzyli wylacznie dla idei, ale ich projekty odzwierciedlaja ich inspiracje Bauhausem i Modernizmen w architekturze i sztuce oraz wykorzystuja nowe materialy, zeby stworzyc niepowtarzalna forme i jakosc – tu forma odzwierciedla styl i postawe tworcza. A NIE ODWROTNIE!

Nie moge nadal tego przetrawic. Nie godze sie na to, zeby nasze zycie zostalo zuniformizowane, pozbawione jakichkolwiek estetycznych wzorcow i przykro mi ogladac efekty tworczosci wielu uznanych projektantow na smietniku cywilizacji w McDonaldzie. To wstyd, ze te rzeczy firmuje ktos, kto nabyl licencje na wznowienie designerskich serii.

A moze to ja jestem snobka lub przemawia przeze mnie przemawia jakis kompleks nizszosci i wydaje mi sie,ze posiadanie takiego krzesla cos mowi o jego wlascicielu i jego stylu? Moze robie z igly widly? Nie wiem, ale czuje tak, jak to opisalam.

R.I.P. Ray & Charles Eames

M